Chỉ với 50 con tôm hùm giống ban đầu do nông dân Trương Văn Lay (xã Nam Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa) tự đi đánh bắt, sau thời gian nuôi tôm hùm bài bản, tăng số lượng theo từng năm và mang lại nguồn thu nhập tốt. Đến nay, ông Trương Văn Lay là một trong các tỷ phú Khánh Hòa nuôi tôm hùm, làm giàu từ biển và được bình chọn là 1 trong 63 Nông dân Việt Nam xuất sắc 2025.
Bén duyên với nghề nuôi tôm hùm trên biển
Trong số những tấm gương nông dân điển hình trên cả nước, ông Trương Văn Lay (sinh năm 1969, Chi hội trưởng Hội Nông dân thôn Bình Lập, xã Cam Lập, TP Cam Ranh cũ) nay là xã Nam Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa đã cho thấy một tấm gương sáng về sự chịu khó, cần cù và lại là người gần hội viên, mang lại nhiều kinh nghiệm quý báo cho các nông dân khác làm giàu.
Đưa chúng tôi lênh đênh trên mặt biển, ông Trương Văn Lay chia sẻ, không những gia đình ông mà bà con nơi đây được thiên nhiên ưu đãi ban tặng nguồn nước trong sạch và địa thế thuận lợi để phát triển con tôm hùm, cá biển.
Ông Lay sinh ra và lớn lên tại một cụm dân cư nghèo thuộc xóm Tàu Bể thuộc thôn Bình Lập nên rất am hiểu tận tường từ đường đi đến cuộc sống sinh hoạt của người dân địa phương.
Trước năm 2001 việc đi lại của người dân rất khó khăn, các hộ dân muốn đến UBND xã xác nhận giấy tờ hoặc làm việc gì thì phải mất vài tiếng đồng hồ. Hiện nay, hệ thống giao thông đi lại và hệ thống điện chiếu sáng đã thuận tiện nhiều hơn so với trước điều đó minh chứng cho sự phát triển kinh tế đáng kể ở địa phương.
Ông Lay chia sẻ, dân số ở đây ban đầu sinh sống bằng nghề lập vườn để trồng điều, cây ăn trái, tối đến thì đi đánh bắt thủy sản như, câu mực, nhá ghẹ, mành tôm…Qua nhiều năm, đất đai ngày càng cằn cỗi, bạc màu kinh tế thu được từ làm vườn rất thấp và bản thân ông cũng nằm trong số đó.
Xác định phong trào nông dân sản xuất kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững là phong trào thiết thực thu hút nông dân trên địa bàn thành phố Cam Ranh cũ nói chung và xã Cam Lập ngày xưa nói riêng.
Xuất thân từ gia đình thuần nông, với bản tính cần cù, chịu khó ông Lay không ngừng học hỏi nâng cao kiến thức về tiến bộ khoa học kỹ thuật để áp dụng trong phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần trong gia đình.
Ban đầu ông cùng với một số bà con quyết định học hỏi cách nuôi tôm hùm lồng từ các địa phương khác, những kinh nghiệm của các thế hệ đi trước khi đã tích góp được một số vốn gia đình ông mới mạnh dạn đầu tư làm ăn. Ban đầu chỉ với 50 con giống thức ăn thì gia đình tự đi đánh bắt trên biển và qua thời gian chăm sóc bài bản số lượng cứ tăng dần theo thời gian.
Với bản tính cần cù, chịu khó trong lao động sản xuất. Ngoài đánh bắt hải sản gần bờ để có nguồn thu nhập trang trải cuộc sống gia đình phần dôi dư được ông Lay đầu tư sửa lại lồng nuôi hoặc đặt làm thêm lồng mới và mua thêm tôm hùm giống về thả nuôi.
Thức ăn chủ yếu phục vụ cho tôm hùm do gia đình ông đánh bắt từ thiên nhiên rất đa dạng, phong phú như: Cua đá, ghẹ, ốc, sò…
Hôm nào quá bận công việc hoặc không đáp ứng đủ nguồn thức ăn cho tôm, ông mới chấp nhận mua thức ăn từ những nơi cung cấp có uy tín. Do thức ăn tươi sống nên tôm phát triển rất nhanh, chỉ nuôi khoảng 8 – 9 tháng thì đã thu hoạch được và xuất bán cho các thương lái.
Chi hội trưởng chuyên “ăn cơm nhà vác tù hàng tổng”
Trong làng nhiều người đã biết đến chi hội trưởng nông dân mà người dân xứ biển hay thường gọi ông mười Lay. Mấy năm nay, cái câu “ăn cơm nhà vác tù và hàng tổng” cứ như được đúc ra để dành riêng cho ông. Thật vậy, ông mười Lay quanh năm chỉ biết việc chung, việc xóm, thậm chí nhiều ngày lại bỏ bê cả việc nhà, khiến vợ cứ kêu trời mãi.
Nhiều đêm, khi cả làng đã chìm vào giấc ngủ, người ta vẫn thấy bóng dáng gầy gò của ông mười Lay lầm lũi đi khắp nơi để kiểm tra an ninh, rồi lại cặm cụi ngồi vận động nhà dân hiến đất làm đường để thuận tiện cho con em đi học, giúp vận chuyển hàng hóa, các loại thủy sản thuận lợi hơn.
Có người lại cười bảo ông thích “làm quan” nhưng có ai hiểu được cái tâm của ông? ông không màng danh lợi, cái ông muốn chỉ là nhìn thấy bà con trong làng ấm no, cuộc sống người dân làm ăn khấm khá và con em trong làng đến lớp đầy đủ.
Cái “tù và” của ông chính là tiếng gọi của tình làng nghĩa xóm, là trách nhiệm của một người con vùng đất xứ biển.
Nhìn ông mười Lay, mà chúng tôi lại thấy một vẻ đẹp giản dị và cao cả của một chi Hội trưởng Nông dân đã gắn bó hơn 20 năm ở xứ biển này. Ông là sự hy sinh thầm lặng, một tấm lòng bao dung rộng lớn.
Mười Lay chính là hiện thân của một tinh thần cống hiến quên mình, một ngọn lửa nhỏ nhưng đủ sức sưởi ấm cả một cộng đồng.
Ông Lay nhớ lại, trước đây đường đi của người dân ở thôn quá chật hẹp việc vận chuyển thức ăn cho tôm, cá rất khó. Thực hiện chủ trương của nhà nước, bản thân ông xung phong hiến 3.000m2 đất để làm đường và sau đó tiếp tục vận động các hộ xung quanh hiến đất để làm tuyến đường khang trang và đẹp như ngày hôm nay.
Tỷ phú Khánh Hòa là nông dân nuôi tôm hùm, cá mú, làm giàu từ biển
Trong số những nông dân tiên phong làm giàu trên chính mảnh đất quê hương, câu chuyện của ông mười Lay ở vùng đất ven biển không khỏi khiến nhiều người nể phục. Từ một hộ nghèo khó, ông đã trở thành tấm gương sáng về nuôi trồng thủy sản và bán ngư lưới cụ.
Nhờ sự chịu khó học hỏi tìm tòi và áp dụng các kỹ thuật mới đến nay gia đình ông đã có kinh tế ổn định với doanh thu hàng năm khoảng 4 tỷ đồng.
Ông Lay nói, gia đình ông gắn bó nghề nuôi tôm hùm từ những năm 1994 – 1995 cho đến nay. Ngày xưa bà con nuôi chủ yếu làm bằng những lồng bè gỗ dần dần về sau bà con làm những lồng bằng sắt để hạn chế rủi ro khi gặp mưa bão.
Ông nuôi hiện khoảng 50 lồng bè tôm hùm xen kẻ với cá, mỗi lồng khoảng 800 con tôm và có những thời điểm ông nuôi từ 150 – 200 lồng. Cơ sở của ông đã tạo công ăn việc làm cho khoảng 40 lao động ở địa phương có thêm thu nhập ổn định.
Hiện nay, ông Lay vừa nuôi tôm hùm bông, tôm hùm xanh, cá mú trên vùng biển đang phát triển mạnh chuẩn bị xuất bán cho các thương lái.
Điểm đặc biệt ở ông là sự tỉ mỉ trong từng khâu từ việc làm, vệ sinh trong lồng bè đến việc lựa chọn con giống chất lượng. Không chỉ làm giàu cho bản thân, ông còn nhiệt tình chia sẻ kinh nghiệm giúp đỡ bà con trong vùng biển cùng phát triển.
Ông Mang Tấn – Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Nam Cam Ranh cho biết, cá nhân Trương Văn Lay luôn tích cực đi đầu trong các phong trào của địa phương, luôn ủng hộ và đóng góp các loại quỹ từ thiện. Về mô hình kinh tế nuôi trồng thủy sản đã phát huy hiệu quả và tấm gương sáng giúp cho hội viên, nông dân học tập kinh nghiệm vươn lên làm giàu.
Với những đóng góp của mình, ông Trương Văn Lay vinh dự nhận danh hiệu Nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi, chung tay xây dựng nông thôn mới” năm 2017 cấp TP Cam Ranh cũ; ngày 11/9/2020 vinh dự nhận bằng khen của BCH Hội Nông dân tỉnh Khánh Hòa vì đã có thành tích xuất sắc trong phong trào Thi đua yêu nước giai đoạn 2015-2020; năm 2021 vinh dự nhận bằng khen của BCH Trung ương Hội Nông dân Việt Nam về việc đã có thành tích xuất sắc trong công tác Hội và phong trào nông dân năm 2020-2021 và nhiều giấy khen của các cấp. Mới đây, ông được Hội đồng bình chọn của Trung ương Hội Nông dân Việt Nam bình chọn là 1 trong 63 Nông dân Việt Nam xuất sắc 2025.